آیا وعده‌های رشد تولید خودرو در سال ۱۴۰۳ عملی خواهد شد؟

روز سوم اردیبهشت ۱۴۰۳ و در جریان جلسه وزیر صمت با کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، وعده‌های جدیدی برای تولید خودرو در سال ۱۴۰۳ بیان شد. وزیر صنعت، معدن و تجارت در این جلسه از تولید یک میلیون و ۷۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۳ سخن گفت. این موضوع درصورت تحقق، بازار خودرو کشور را دستخوش تغییرات عظیمی خواهد کرد. بااین‌حال آیا چنین وعده‌ای عملی است؟

همچنین بخوانید: تولید خودرو در سال ۱۴۰۲ همچنان از تقاضا عقب ماند

بررسی آمار تولید خودرو طی چندسال اخیر نشان می‌دهد که خودروسازان هیچ‌گاه نتوانسته‌اند به وعده‌های ارائه‌شده از سوی وزارت صنعت جامه عمل بپوشانند. وزارت صمت در ابتدای سال ۱۴۰۲، وعده تولید یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو را داد. بااین‌حال خودروسازان کشور موفق شدند تا پایان این سال، کمتر از یک میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه اتومبیل به تولید برسانند. اگر وعده سال جاری را با نسبت‌های سال گذشته مقایسه کنیم، می‌توان حدس زد که در بهترین حالت تولید خودرو در کشور برای سال ۱۴۰۳ به رقم یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خواهد رسید.

بررسی آمارهای رشد تولید خودرو و واقعیت‌های بازار

می‌توان گفت ارائه آمارها و وعده‌های مختلف در حوزه تولید خودرو به موضوعی روتین تبدیل شده است. به بیان کارشناسان و فعالان حوزه خودرو، بازار اتومبیل ایران به ماهانه ۱۲۰ الی ۱۵۰ هزار دستگاه خودرو جدید نیاز دارد. به‌عبارتی می‌توان گفت که نیاز بازار کشور به خودرو سالانه بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه اتومبیل است. تا زمانی که آمار تولید خودرو در کشور به این رقم نزدیک نشود، بازار خودرو به آرامش نخواهد رسید.

باید به این نکته اشاره کنیم که واردات خودرو حتی در بهترین حالت خود، تأثیر چندانی بر توازن بازار نخواهد داشت. بنابراین پیش کشیدن موضوع واردات خودرو به‌عنوان عاملی تأثیرگذار بر بازار خودرو، آدرس اشتباهی محسوب می‌شود. در بهترین شرایط بازار خودرو کشور طی دهه گذشته و دوران پسابرجام، سالانه ۵۰ هزار دستگاه خودرو سواری به کشور وارد می‌شد. این تعداد خودرو، حدود ۳ درصد کل نیاز بازار کشور را تشکیل می‌دهند.

با توجه به سقوط قدرت خرید مصرف‌کنندگان طی چندسال گذشته، تمایل مشتریان ایرانی به خرید خودروهای داخلی افزایش یافته است. این موضوع کوچ تقاضا از رده‌های بالاتر به قسمت‌های میانی و پایین بازار را در پی داشت. بسیاری از افرادی که در گذشته قادر به خرید خودروهای مونتاژی چینی یا وارداتی بودند، اکنون فقط می‌توانند خودروهای ایرانی را خریداری کنند. بدیهی است که در چنین شرایطی، رشد تولید ایران‌خودرو و سایپا یک عامل مهم برای ایجاد توازن در بازار محسوب می‌شود.

تغییرات در خودروسازان و افزایش امید مصرف‌کنندگان

از زمان تصدی «عباس علی آبادی» بر وزارت صمت، تغییراتی را در روش عرضه خودرو به بازار شاهد بودیم. سهمیه‌های مختلف درحال حذف‌شدن هستند و فرآیند تخصیص خودرو به سمت آزادسازی قیمت‌ها پیش می‌رود.

از بین دو شرکت خودروساز بزرگ کشور، سایپا عملکرد ضعیفی را در سال ۱۴۰۲ از خود برجای گذاشت. درنتیجه عملکرد ضعیف سایپا، قیمت شاهین در بازار آزاد به دو برابر نرخ کارخانه رسید. عرضه خودروهای جدید این شرکت نظیر اطلس، سهند، آریا و کادیلا نیز بسیار کند پیش می‌رود. مدیران خودروسازان بزرگ کشور در پایان سال گذشته تغییر کردند که این مسئله امید به تغییر روند تولید خودرو را افزایش داد. از سوی دیگر مشکلات حوزه تولید خودرو همچنان پابرجا هستند، بنابراین می‌توان گفت که امید به تولید بیش از ۱٫۵ میلیون دستگاه خودرو در کشور برای سال ۱۴۰۳، به سختی امکان‌پذیر خواهد بود.