طبق یافته‌های یک پژوهش جدید، از آخرین باری که کربن دی‌اکسید اتمسفر زمین به‌طور مداوم با سطح امروزی برابر بود، ۱۴ میلیون سال می‌گذرد. این یافته‌ها از آینده‌ای تاریک برای اقلیم زمین خبر می‌دهند.
این مقاله، منتشرشده در ژورنال Science، اقلیم زمین را در طول ۶۶ میلیون سال گذشته بررسی کرده است. دانشمندان در این مطالعه به بررسی علائم زیستی و زمین‌شیمیایی گذشته‌های دور پرداخته‌اند تا از این طریق سوابق کربن دی‌اکسید را با دقتی بیشتر از همیشه تعیین کنند.
طبق یکی از نتایج این پژوهش، آخرین دورانی که غلظت کربن دی‌اکسید در اتمسفر زمین ۴۲۰ بخش در میلیون (ppm) بود، به ۱۴ تا ۱۶ میلیون سال پیش بازمی‌گردد. در آن زمان هنوز در گرینلند یخ وجود نداشت و نیاکان انسان‌ها تازه داشتند از جنگل‌ها به دشت‌ها می‌رفتند.
یافته‌های قبلی، این تاریخ را تنها ۳ تا ۵ میلیون سال قبل تخمین زده بودند. تا اواخر قرن هجدهم، غلظت کربن دی‌اکسید ۲۸۰ ppm بود. این یعنی انسان‌ها عامل حدود ۵۰ درصد گازهای گلخانه‌ای و ۱٫۲ درجه سلسیوس افزایش دمای جهانی هستند.
با نرخ انتشار فعلی گازهای گلخانه‌ای، غلظت کربن دی‌اکسید اتمسفر تا سال ۲۱۰۰ به ۶۰۰ تا ۸۰۰ ppm خواهد رسید. این مقدار در ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال گذشته بی‌سابقه خواهد بود. در آن زمان، جنوبگان هنوز منجمد نبود و گیاهان و جانوران زمین تفاوت‌هایی اساسی با امروز داشتند.
تعیین کربن دی‌اکسید اتمسفر در گذشته‌های بسیار دور
بسیاری از افراد با نمونه‌برداری حباب‌های هوای محبوس در لایه‌های عمیق یخ‌های قطبی و یخچال‌ها برای تعیین ترکیب گازهای اتمسفر آشنا هستند. اما این روش تنها می‌تواند تا چندصدهزار سال قبل را به دانشمندان نشان دهد.
برای بررسی گذشته‌های دورتر، اقلیم‌شناسان باستانی از «پروکسی‌ها» استفاده می‌کنند؛ ترکیبات شیمیایی برگ‌ها، کانی‌ها و پلانکتون‌های قدیمی به‌طور غیرمستقیم سطح کربن اتمسفر را در یک نقطه زمانی معین آشکار می‌کنند.
پژوهشگران می‌گویند گرم‌ترین دوره در ۶۶ میلیون سال گذشته مربوط به ۵۰ میلیون سال قبل می‌شود که در آن غلظت کربن دی‌اکسید ۱۶۰۰ ppm و دمای جهانی ۱۲ درجه گرم‌تر بود.
پس از آن هر دو شروع به کاهش کردند. ۲٫۵ میلیون سال قبل، غلظت CO2 به ۲۷۰ تا ۲۸۰ ppm رسید و عصرهای یخی آغاز شدند. این سطحی است که انسان‌های مدرن و بسیاری از گیاهان و جانوران کنونی در تناسب با آن تکامل پیدا کرده‌اند.
اگر غلظت کربن اتمسفر دو برابر شود، دمای سیاره زمین می‌تواند ۵ تا ۸ درجه سلسیوس افزایش پیدا کند. البته این اتفاق در طول صدها هزار سال رخ می‌دهد، زیرا آثار افزایش گازهای گلخانه‌ای می‌تواند زنجیره‌ای از وقایع بسیار بلندمدت را آغاز کند. مثلاً ذوب یخ‌های قطبی توانایی زمین را برای انعکاس تابش‌های خورشیدی کاهش می‌دهد و این خود باعث افزایش بیشتر دما می‌شود.
به‌عبارت دیگر، علائم و آثار گرمایش جهانی، و درنتیجه مبارزه ما با آن‌ها، می‌توانند تا صدها هزار سال ادامه پیدا کنند.
منبع: https://digiato.com/environment/atmosphere-carbon-dioxide-hasnt-been-like-this-in-14-million-years